oktober-november-december

WOONVORM 'BINNEN DE VESTING' NIEUWSBRIEF VOOR NOVEMBER 2022

VERJAARDAGEN EN JUBILEA:

Deze maand zijn er geen verjaardagen en jubilea van bewoners.

- 18 november: Etentje bij restaurant Metropole ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van 'Binnen de Vesting'

HAPPY HOUR:

25 november van 16 tot 18 uur met een hapje en een drankje waarvoor een kleine vergoeding wordt gevraagd.

De mensen die op de wachtlijst staan zijn ook van harte welkom op ons wekelijkse koffieuurtje op vrijdag van 10 tot 11 uur in onze gezamenlijke ruimte 'Bastion'.

Oud papier ophalen: vrijdag 11 november

Culturele route: zondag 13 november van 13 tot 17 uur.

Koopzondag: 27 november van 13 tot 17 uur. Het is de bedoeling dat rond Sint en Kerst er extra koopavonden zijn in de stad.

WAT TE DOEN IN DE STAD:

- 12 november: intocht Sinterklaas. De Sint komt om 10 uur aan in de Lingehaven via de Merwede door de sluis. Om 11.30 uur wordt Sint ontvangen in het Gorcums Museum aan de Grote Markt. Daarna volgt een rondrit door de stad. De route in de binnenstad is: Kelenstraat, Arkelstraat, Rosmolensteeg, Korenbrugstraat, Vijfde Uitgang.

- 19 november is er een inloop orgelconcert in de Grote Kerk aan de Groenmarkt. De toegang is gratis maar aan het eind kan een vrijwillige bijdrage gegeven worden. Tijd 16 tot 17 uur.

- Op 19 en 20 november is er in de evenementenhal een kunstmanifestatie. De toegang is 11 euro. Kunstenaars laten diverse technieken zien. Er is een kunstcafé voor een hapje en een drankje. Tijd: beide dagen van 11 tot 17.30 uur.

Daarnaast zijn er diverse voorstellingen in de theaters 'Peeriscoop' en 't Pand'. Zie hiervoor hun website.

EXPOSITIES:

- in het Gorcums Museum is sinds 20 oktober een nieuwe tijdelijke expositie. De expositie duurt tot en met 8 januari. Er worden sieraden getoond van 15 kunstenaars waarin glasscherven zijn verwerkt. De glasscherven zijn afkomstig van de glas-in-lood ramen uit de katholieke kerk aan de Haarstraat. Ze zijn de overgebleven resten van de gerestaureerde ramen.

Bijzondere aandacht krijgt ook 'Bricksy' die een kleine 40 epoxy straatstenen met voorwerpjes uit voornamelijk het recente verleden zoals een ouderwetse tandenborstel en plastic wasknijpers.

- In het Hendrick Hamelmuseum aan de Kortendijk is tot 9 april 2023 de expositie 'Voorheen West' te zien van de voormalige woonwijk daar.

WEETJE:

Op 19 november organiseert de gemeente op de Groenmarkt een veiligheidsmarkt tussen 10 en 17 uur. Je hoort er hoe je drugshandel, drugscriminaliteit kan herkennen. Welke signalen zijn er dan.

WAT TE DOEN IN BUURTHUIS DE AANLEGSTEIGER:

5 november vanaf 19 uur het buurtcafé.

6 november vanaf 14 uur klaverjassen.

20 november vanaf 13.30 uur bingo.

GORCUMS VERHAALTJE:

Nu we met de meesten van ons uit eten gaan ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van 'Binnen de Vesting' is het wel leuk om iets over 'eten' te schrijven. In het jaar 1316 kon er in Gorcum niet uit eten gegaan worden, er heerste een enorme hongersnood. In 1449 kwam er een keur op het bakken van brood. In 1463 zijn levensmiddelen zeer goedkoop. In 1484 is de wijn zo goedkoop dat er een emmer wijn gekocht kan worden voor de prijs van één ei. In 1548 zijn alle levensmiddelen weer goedkoop. In 1572 kosste de boter 2,5 stuiver per pond en kaas 1 stuiver per pond. Dit zijn nog maar een paar mededelingen in de Kronieken van Gorcum. Veel straten en stegen zijn nog genoemd naar de handel in voedsel die er door de eeuwen heen was. Een greep: Melkstraat, Botersteeg, Vismarkt, Kriekenmarkt, Appeldijk, Eendvogelsteeg en Varkenmarkt. Maar niets over de aardappel, die kwam pas laat als volksvoedsel nummer één in de keuken terecht. pas in de 16e eeuw (1500-1600) maakten de Europeanen kennis met de aardappel. Onbekend maakt onbemind. Dat merk je vooral als je recepten leest in oude kookboeken. In een kookboek van 1668 komt de aardappel niet voor in gerechten. ook het gebruik van bestek was in de Gouden Eeuw nog niet algemeen bekend, men at met de vingers en werden die te vet dan kon je ze afvegen met een 'monddweil'. Bloemen en wilde planten zoals goudsbloemen, zuring, jong blad van paardenbloemen en rozen(water) werden al gebruikt. Toen de VOC op Indie ging varen vervoerden de schepen onder andere rijst en kruiden. Maar zoetekauwen als de Hollanders waren, gebruikten ze rijst lange tijd niet als bijgerecht bij vlees, groente en kruiden, maar maakten er rijstepap van met melk en rozijnen of krenten. Zelf vlees werd gegeten met pruimen en krenten. Alles van een dier werd gebruikt: het hoofd, het middenrif, de hersen en de poten gingen ook in de pot. Brood werd overal bij gebruikt, maar als er boter op het brood kwam, dan kwam er niet nog eens kaas op want 'zuivel op zuivel, is 't werk van de duivel . Vogels als zwanen, reigers en ganzen kwamen gebraden op tafel. ook met Zuid-Europa werd handel gedreven, in heel veel recepten komt olijfolie en citroen voor. Van fruit werd moes gekookt of jam gemaakt. ongekookt fruit dacht men, was slecht voor de gezondheid. Koekjes en taarten werden ook gebakken, zoals kaneelwafeltjes en abrikozenkoekjes. Voedingsmiddelen werden gebruikt om de huid te verfraaien: witbrood met geitenmelk werd gebakken, daarna werden er zes eiwitten aan toegevoegd. Daarna moest het nog even op een zacht vuurtje nasudderen. Daar werd een papje van gemaakt en dat kon je op je huid smeren zodat het 'het vel ongemeen blank maakt'. Dat is lange tijd mode geweest onder de rijke bevolking. Zoetwatervis werd veel gegeten, waaronder, je raadt het al, bliek. De buik moest opengesneden worden en als er kuit in zat dan werd dat met eierdooiers, peterselie, noten, foelie, peper en boter in de buik gedaan. Die werd weer dichtgenaaid. Na het bakken deed in de jus wat ansjovisjes en sap van onrijpe druiven zodat het een sausje werd en op de rand van het bord kwam dan wat oregano te liggen. Dus laten we de mannen eens uit vissen sturen om bliek te vangen in de Lingehaven, dan gaan de vrouwen naar de groenteman voor de peterselie, de noten en wat onrijpe druiven. Dan nog even naar de supermarkt voor foelie, peper, ansjovisjes en boter. Dan zullen de blieken zo langzamerhand ook wel in het emmertje zwemmen en kunnen we na een paar uur aan tafel. Bliekjes eten, met aardappels dan maar? Die zijn niet voor niets ontdekt als volksvoedsel!